Phòng ngự phản công là chiến thuật quen thuộc trong bóng đá được rất nhiều huấn luyện viên nổi tiếng như Jose Mourinho, Diego Simeone lựa chọn cho đội bóng của mình. Và đội hình 4-5-1 chính là sơ đồ tiêu biểu nhất cho chiến thuật phòng ngự phản công đó. 4-5-1 là gì? Chúng có ưu nhược điểm ra sao? Tất cả sẽ được FCB88 giải mã trong bài viết dưới đây.
Những điều bạn cần biết về đội hình 4-5-1
Ví dụ về sơ đồ 4-5-1 của Bayern Munich
Sơ đồ 4-5-1 là gì?
Đội hình 4-5-1 là chiến thuật thi đấu bao gồm 4 cầu thủ phòng ngự, 5 cầu thủ tiền vệ và 1 cầu thủ tấn công. Trong đó, hàng thủ gồm 2 trung vệ, hai hậu vệ cánh. Tuyến giữa gồm 2 tiền vệ cánh, 3 tiền vệ trung tâm. Hàng công chỉ duy nhất một trung phong đảm nhận nhiệm vụ ghi bàn.
Về vị trí đứng, một tiền vệ trụ sẽ là mắt xích liên kết 2 trung vệ ở dưới và 2 tiền vệ trung tâm ở trên. CM sẽ đứng thấp hơn 2 AM và cao hơn 2 CB. 2 tiền vệ cánh đứng song song với hai hậu vệ cánh, sẵn sàng lui xuống phòng ngự và dâng lên phát động tấn công.
Khi nào nên lựa chọn đội hình 4-5-1?
Không sai khi bóng đá được mệnh danh là môn thể thao vua bởi những trận cầu nảy lửa, các chân sút kỹ thuật và đằng sau đó là một chiến lược gia đầy tinh quái. Huấn luyện viên người Đức Joachim Low đã từng nhận xét:
“Có hai kiểu huấn luyện viên, kiểu thứ nhất sẽ xây dựng triết lý bóng đá của riêng mình, kiểu thứ hai sẽ dựa vào đặc điểm của đội hình để tìm ra phương pháp phù hợp, tôi là kiểu thứ hai.”
Nếu như Pep Guardiola quá thành công với 4-3-3, 3-5-2 thăng hoa bởi Antonio Conte thì 4-5-1 lại là hướng lựa chọn chung của những đội bóng đang tạm “yếu thế”. Nói một cách đơn giản, 4-5-1 đại diện cho lối chơi phòng ngự phản công, thiên về mục đích bảo toàn tỷ số và ghi bàn (nếu có thể). Trường hợp này xảy ra khi đội bóng không có quá nhiều ngôi sao, các nhân tố cốt lõi gặp chấn thương hoặc gặp đối thủ mạnh và phải thi đấu trên sân khách.
Bên cạnh đó, rất nhiều đội bóng chọn 4-5-1 trong các trận lượt về khi lượt đi của họ tỷ số đang ở mức an toàn.
Ưu và nhược điểm của đội hình 4-5-1
4-5-1 hướng tới kết quả “Không thua là thắng”
Về cơ bản, 4-5-1 hướng tới mục đích “không thua là thắng”, đội bóng sẽ chú trọng việc bảo toàn tỷ số và tận dụng ghi bàn ở những pha phản công nhanh.
Về ưu điểm
- Với sự phân bố dày đặc ở tuyến giữa (5 cầu thủ), thậm chí trung phong duy nhất cũng sẽ lùi về hỗ trợ phòng ngự, 4-5-1 tạo ra khối bê tông người dày đặc khiến đối phương khó có cơ hội tiếp cận tới khung thành. Nếu thực hiện tốt, tỷ lệ thủng lưới là rất nhỏ.
- Không chỉ mang ý nghĩa phòng ngự, 4-5-1 khá linh hoạt trong khả năng chuyển hướng từ phòng ngự sang tấn công. Nhân lực dồi dào cùng 2 tiền vệ cánh linh hoạt ngay lập tức chuyển đổi sang đội hình tấn công tổng lực 4-3-3. Rất nhiều đội bóng tận dụng được cơ hội và ghi bàn từ những tình huống phản công nhanh như thế.
- 4-5-1 không đặt cầu thủ dưới áp lực ghi bàn quá cao, áp lực trung phong giảm. Đội hình không dâng lên giúp duy trì thể lực, có thời gian quan sát và bắt lấy khe hở của đối phương.
- Khi chơi theo sơ đồ 4-5-1, tuyến giữa và hai tuyến còn lại có sự liên kết chặt chẽ với nhau tạo thành chướng ngại vật lớn, khiến đối thủ suy giảm nhiệt huyết chiến đấu do không đột nhập được vòng cấm.
Về nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm, sơ đồ 4-5-1 vẫn tồn tại một số nhược điểm:
- Do lối chơi đổ bê tông dày đặc, chỉ tập trung vào phòng ngự nên đôi khi, trung phong khá cô lập, chỉ có tuyến giữa và hàng thủ hoạt động.
- Khi bị thủng lưới trước, hàng tiền vệ cũng không dám dâng lên cao vì sợ bị phản công, lúc này, đội hình sẽ trở nên bế tắc dẫn tới những sơ hở.
- Tỷ lệ thành công của các pha phản công tương đối kém khi đội hình vốn lùi về thấp, thời gian tiền đạo giữ bóng phản công đủ để cho hậu vệ đối phương lui về phòng ngự.
- Mặc dù là một chiến thuật thông minh, khôn ngoan nhưng 4-5-1 lại gây ức chế cho người xem bởi một đội chỉ phòng thủ, một đội chỉ tấn công. Tính hấp dẫn của trận đấu cũng sẽ giảm xuống.
Cách chọn cầu thủ cho đội hình 4-5-1
Sơ đồ 4-5-1 không đòi hỏi quá nhiều ngôi sao trong đội hình nhưng bù lại, mỗi nhân tố trong sơ đồ đều cần đảm bảo yếu tố thể lực ổn định và kỹ thuật tốt.
Về hàng công
Do chỉ có duy nhất một trung phong và thường ăn bàn ở những tình huống phản công chớp nhoáng, tiền đạo cắm này phải là người có khả năng bứt tốc nhanh chóng, dứt điểm tốt và một chút tinh quái.
Các ST bạn có thể lựa chọn là: Kylian Mbape, Leo Messi, Luis Suarez, Cristiano Ronaldo hay Mohamed Salah.
Về tuyến giữa
Tuyến giữa gồm 5 cầu thủ với 1 tiền vệ trụ, 2 tiền vệ cánh, 2 tiền vệ trung tâm. Tiền vệ trụ được ví như “nhạc trưởng” có thể điều phối bóng tốt, có nhãn quan chiến thuật và có khả năng chuyền vượt tuyến tốt. Ví dụ: Busquest, Xavi, Inniesta, Zindane, Luka Modric, David Silva…
Hai tiền vệ cánh cần có nền tảng thể lực, kèm người tốt, sẵn sàng lui xuống hỗ trợ phòng ngự. Ví dụ: N’golo Kante, Casemiro, Fabinho, Kimmich….
Về hai tiền vệ trung tâm: Sự lựa chọn dễ dàng hơn khi là các cầu thủ có khả năng chuyền tốt, kiểm soát bóng tốt. Ví dụ: Frankie De Jong, Toni Kross…
Về hàng thủ
Sau tuyến giữa thì hàng thủ là lớp rào chắn cuối cùng trước thủ môn và khung thành. Với một trận chỉ cần hòa, các cầu thủ phòng ngự nên là người có kinh nghiệm, pressing tốt, khả năng tranh chấp 1:1 tốt và kỹ thuật chuyền tốt khi cần phản công. Ví dụ: Virgi Vandijk, Sergio Ramos, Casemiro, Varane…
Những thông tin về đội hình 4-5-1 và những ưu nhược điểm của sơ đồ này hy vọng sẽ là cuốn cẩm nang nho nhỏ giúp bạn trải nghiệm môn thể thao vua một cách thú vị và hấp dẫn hơn. Cùng theo dõi và đón đọc những bài viết mới nhất của chúng tôi để tận hưởng bóng đá một cách trọn vẹn nhất.
Theo dõi các tin tức mới nhất của FCB88 tại:
- Website
http://fcb88.com - Facebook
http://fb.me/FCB88CulesOfFamily - Youtube
https://www.youtube.com/channel/UCR6KeRxxNH2pLgwZgbWachg - Tiktok
http://tiktok.com/@fcb88.com - Liên hệ tại: [email protected]
